Bệnh lý về máu - SUY TỦY XƯƠNG
BỆNH SUY TỦY XƯƠNG LÀ GÌ?
Suy tủy xương là một hội chứng lâm sàng được biểu hiện như giảm hồng cầu, bạch cầu hạt và tiển cầu trong máu, đồng thời tủy xương bị thay thế bằng mô mỡ và giảm các tế bào đầu dòng tạo máu. Đó là tình trạng chức năng tủy xương bị suy giảm.
 |
| Bệnh suy tủy xương |
TỦY XƯƠNG LÀ GÌ?
Tủy xương là nơi tạo ra các loại tế bào máu bao gồm bạch cầu, hồng cầu và tiểu cầu. Bạch cầu trưởng thành, đặc biệt là bạch cầu hạt trung tính có vai trò bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây nhiễm như vi trùng, vi rút, ký sinh trùng. Hồng cầu trưởng thành giúp đem oxy tới các mô trong cơ thể. Tiểu cầu có vai trò trong quá trình đông cầm máu.
- Năm 1888: bác sĩ người Đức Paul Ehrlich mô tả trường hợp bệnh suy tủy đầu tiên.
- Năm 1904: Bác sĩ người Pháp Anatole Chauffard đặt tên bệnh là suy tủy.
 |
| Cấu tạo tủy xương người |
YẾU TỐ DỊCH TỄ HỌC
Hàng năm trên thế giới, tỉ lệ mắc suy tủy xương là khoảng 2-5 trường hợp bệnh mới trong một triệu dân trong một năm. Tỉ lệ bệnh cao nhất ở tuổi 15-25, kế đến là 65-69 tuổi. Tỉ lệ bệnh tương đương giữa nam và nữ.
Bệnh suy tủy xương có ở khắp nơi trên thế giới. tỉ lệ mắc bệnh thay đổi tùy vùng. Ở nước ta, bệnh suy tủy chiếm xuất độ thứ ba trong các bệnh lý về máu và hệ tạo máu, sau ung thư máu cấp và xuất huyết giảm tiểu cầu.
NGUYÊN NHÂN CỦA BỆNH SUY TỦY XƯƠNG
Bệnh có thể do di truyền hoặc mắc phải.
Do Di truyền:
Có thể kể đến như : Bệnh Fanconi, Hội chứng Shwachman-Diamond, Rối loạn tạo sừng bẩm sinh, Hội chứng Diamond-Blackfan...
Mắc phải: Có thể kể đến:
- Một số thuốc thông dụng như thuốc giảm đau, kháng viêm, hạ áp, chống loạn nhịp, kháng giáp, kháng sinh đặc biệt là chloramphenicol...
- Các hóa chất: benzene, các hydrocarbon có gắn clo, các phosphate hữu cơ...
- Nhieãm sieâu vi: Epstein-Barr, sieâu vi vieâm gan non-A, non-B, non-C, non-D, non-E vaø non-G, Parvovirus, HIV
- Bệnh tiểu huyết sắc tố kịch phát về đêm
- Một số rối loạn tự miễn: bệnh tuyến giáp miễn dịch, viêm khớp dạng thấp, lupus…
- Thai kỳ
- Tuy nhiên, khoảng 70% các trường hợp là vô căn: do các đột biến gen có tính nhạy cảm.
SINH BỆNH HỌC
Các cơ chế bệnh sinh của suy tủy mắc phải:
- Độc tính trực tiếp lên các tế bào gốc tạo máu
- Thiếu hụt vi môi trường chất nền của tủy xương
- Rối loạn hoạt động của các yếu tố tăng trưởng tạo máu
- Ức chế các tế bào tiền thân tủy xương qua cơ chế miễn dịch tế bào hay dịch thể
 |
| Suy tủy xương tác hại nặng nề đến cơ thể |
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
- Các triệu chứng khởi đầu của suy tủy xương có thể diễn tiến từ từ, biểu hiện tùy theo độ nặng của bệnh.
- Thiếu máu : xanh xao, mệt mỏi, khó thở…
- Giảm tiểu cầu: xuất huyết dưới da, chảy máu niêm mạc răng miệng, rong kinh…
- Giảm bạch cầu hạt: sốt, ớn lạnh, viêm họng, nhiễm trùng tái diễn…Gan, lách, hạch không to
- Nếu nguyên nhân di truyền: kèm theo một số bất thường khác như lùn, bất thường sắc tố da, khuyết tật xương, bất thường da, móng và các cơ quan…
Để lại ý kiến